1- Nguyên lý hoạt động của giải rượu.
Nguyên lý hoạt động của các sản phẩm giải rượu như sau:
Các sản phẩm giải rượu hầu hết được lưu hành dưới dạng thực phẩm chức năng. Có tác dụng hỗ trợ gan giúp quá trình chuyển hóa rượu trong máu diễn ra nhanh hơn và giảm cảm giác say hay làm thời gian say diễn ra ngắn hơn.
Có thể đọc thêm bài viết: ‘UỐNG RƯỢU ĐỎ MẶT NGUYÊN NHÂN? KHẮC PHỤC NHƯ THẾ NÀO?’ để hiểu quá trình rượu chuyển hóa trong cơ thể.
2- Sử dụng giải rượu đúng cách.
Tuy các sản phẩm hỗ trợ giải rượu được bán khá phổ biến, và dễ tìm mua. thế nhưng không phải ai cũng để ý đến cách sử dụng đúng. Sau đây là cách sử dụng sản phẩm hỗ trợ giải rượu:
- Thời điểm trước khi uống rượu 15 – 20 phút: đây là khoảng thời gian trung bình nếu bạn dùng sản phẩm hỗ trợ giải rượu dạng lỏng. Đối với dạng viên nhộng hoặc dạng viên nén : 25 – 30 phút trước khi uống rượu
- Có thể dùng thêm một liều bổ sung trong hoặc sau khi uống rượu.
- Khoảng thời gian sau khi uống rượu cơ thể rất háo nước. Chúng ta có thể bổ sung các dạng nước điện giải ( orezol,revive…) hoặc nước lọc để tránh tình trạng mất nước.
– quảng cáo-
3- Lựa chọn đúng sản phẩm:
Sản phẩm hỗ trợ giải rượu được quảng cáo và bán rất phổ biến nếu bạn đang phân vân chưa biết sử dụng loại nào tốt thì sau đây là một số gợi ý:
Như đã nói ở các bài viết về giải rượu của Nhà Thuốc Tiến Thủy. Các sản phẩm giải rượu tốt hiệu quả cao thường có thành phần chính là Cao hoặc dịch chiết khúng khéng ( Hovenia dulcis Thunb.):
- condition
- voskyo
Xem thêm bài viết:(Cách Giải Rượu Nhanh Hiệu Quả).
4- Sản phẩm giải rượu có an toàn không?
Nếu bạn đang lo lắng về độ an toàn của các sản phẩm hỗ trợ giải rượu thì sau đây là câu trả lời:
- Thuốc giải rượu hay còn được nhiều người biết đến với tên gọi là thuốc giải say. Mặc dù được người tiêu dùng gọi là “thuốc” nhưng thực chất nó là các loại thực phẩm chức năng, viên uống có tác dụng giảm bớt tình trạng say rượu, đào thải rượu, giải độc rượu để bảo vệ gan. Thành phần chủ yếu của đa số các sản phẩm giải rượu gồm đường glucose, vitamin B1, B6, PP, acid glutamic, acid fumaric, acid succinic… và đặc biệt là Khúng khéng ( Hovenia dulcis Thunb.)
- Với các hoạt chất này, các sản phẩm giải rượu có tác dụng đẩy nhanh quá trình chuyển hóa rượu, giảm lượng cồn trong máu từ đó giảm thiểu tác động của bia rượu đến sức khỏe người dùng.
- Câu trả lời là các sản phẩm giải rượu rõ nguồn gốc xuất xứ an toàn đối với sức khỏe người tiêu dùng. Tuy nhiên không nên lạm dụng sản phẩm giải rượu.
-quảng cáo-
5- Giữ cho lá gan khỏe mạnh đối với người dùng nhiều bia rượu.
Gan là bộ phận chuyển hóa 90% lượng bia rượu đi vào cơ thể vì thế đối với người thường xuyên dùng nhiều bia rượu có thể tham khảo các cách sau để giữ cho lá gan khỏe mạnh:
- Chế độ ăn lành mạnh và tập luyện thường xuyên
- Không dùng paracetamol ( acetaminophen ) để giảm đau đầu khi say rượu. đây là một sai lầm phổ biến khiến lá gan của bạn bị tổn thương . ( Tốt nhất không nên sử dụng thuốc khi uống bia rượu)
- Hạn chế bia rượu
- Kiểm tra gan định kỳ: Một sự thật là bạn có thể không nhận thấy bất kỳ dấu hiệu suy gan nào cho đến khi 3/4 lá gan của bạn đã bị phá hủy. Do đó, kiểm tra gan định kỳ là cách tốt nhất để bạn theo dõi và phát hiện sớm các biểu hiện bất thường.
- Sử dụng thực phẩm, sản phẩm bảo vệ chức năng gan: Sử dụng viên uống hỗ trợ tăng cường chức năng gan cũng là một cách tốt để nâng cao hiệu quả phục hồi các tổn thương gan do rượu.
1. Hiểu được nguyên nhân gây ra say rượu và cơ chế giải rượu tự nhiên của cơ thể.
Khi vào thể cơ và thấm vào máu, rượu sẽ được ưu tiên chuyển hóa. Cơ quan có chức năng chuyển hóa rượu trong cơ thể chính là gan. (Gan sẽ chuyển hóa 90%. Còn lại được chuyển hóa thông qua nước tiểu hơi thở tuyến mồ hôi…).
Khi đến gan, rượu sẽ được chuyển hóa bởi hệ thống enzyme ADH. Các enzyme ADH biến đổi ethanol trong rượu tạo thành Acetaldehyde.
Đây là chất gây độc lên hầu hết các hệ cơ quan trong cơ thể. Tiếp theo, gan sẽ chuyển hóa acetaldehyde thành acetate nhờ enzyme ALDH và Glutathione. Acetate là chất ít độc hơn và được các tế bào trong cơ thể phân hủy thành H2O và CO2.
Từ đó có thể thấy khả năng giải độc của gan phụ thuộc vào lượng enzyme và chất chống oxy hóa Glutathione do gan tiết ra. Song khả năng của gan chỉ có hạn, nó chỉ có thể sản sinh ra một lượng enzyme nhất định mỗi giờ, tương ứng với một lượng acetaldehyde nhất định được chuyển hóa và khi nồng độ acetaldehyde trong máu cao chúng ta cảm nhận được hiện tượng say rượu.
– quảng cáo-
2. các mức độ của say rượu.
- Nồng độ Ethanol 10.9 – 21.7 mmol/l: Biểu hiện đỏ mặt, nôn mửa, phản xạ chậm chạp, giảm nhạy bén.
- Nồng độ Ethanol > 21.7 mmol/l: Bệnh nhân có biểu hiện ức chế thần kinh trung ương, phản ứng chậm, loạng choạng, mất ý thức, nôn mửa, rối loạn thị lực, giảm thân nhiệt, hạ đường huyết, giảm phản xạ, suy hô hấp.
- Nồng độ Ethanol > 86.8 mmol/l: Có thể gây ra nguy hại cho tính mạng.
– quảng cáo-
3. Khúng khéng vị thuốc giải rượu từ xa xưa.
Khúng khéng ( tên khoa học: Hovenia dulcis Thunb. Thuộc họ táo ta.) còn có tên gọi khác là cây chỉ cụ. Với tác dụng nổi bật của cây khúng khéng là khả năng giải độc bia rượu và bồi bổ chức năng gan.
Từ lâu trong dân gian đã sử dụng cây này để làm thuốc, trong các tài liệu về y học cổ truyền đều có ghi chép về vị thuốc này như sau:
- Theo sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” của Đỗ Tất Lợi, vị thuốc có tên gọi là cây chỉ cụ. Với công dụng chính là chống nôn và giải ngộ độc bia rượu .
- Theo sách “Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, tập 2” NXB Khoa học và kỹ thuật, vị thuốc có công dụng là một vị thuốc bồi bổ, chống nôn, giải độc và tăng cường tiêu hóa, điều trị bí tiểu.
Những nghiên cứu đáng chú ý về cây khúng khéng:
Trên thế giới cây khúng khéng là loại thảo dược quý, nhận được rất nhiều sự quan tâm của giới khoa học nên chính vì vậy hiện nay có rất nhiều đề tài nghiên cứu về loài cây này, dưới đây là một số những đề tài nghiên cứu nổi bật:
– Hoạt động bảo vệ tế bào gan của Cây khúng khéng
Bằng thử nghiệm trên chuột mà nhóm các nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu Wakan-Yaku (Thuốc truyền thống Trung-Nhật), Đại học Y dược Toyama, Công ty TNHH Dược phẩm Yamanouchi Nhật Bản đã xác định được hoạt động bảo vệ tế bào gan của chiết xuất methanol từ cây chỉ cụ (khúng khéng) (1).
– Hoạt động hạ đường huyết, hỗ trợ điều trị tiểu đường
Nghiên cứu tại Viện Kiểm tra Ma túy và Dụng cụ thuộc PLA, Tổng cục Hậu cần Trung Quốc thông qua thử nghiệm trên chuột mắc bệnh tiểu đường đã xác định hoạt động hạ đường huyết rất đáng kể của chiết xuất từ cây chỉ cụ Hovenia dulcis Thunb. Nghiên cứu kết luận thảo dược Hovenia dulcis Thunb (cây chỉ cụ) có tác dụng hạ đường huyết và có thể trở thành một loại thảo dược chống tiểu đường hiệu quả (2).
– Hoạt động chống viêm và giải độc bia rượu
Khoa Thực phẩm và Dinh dưỡng, Đại học Quốc gia Sunchon, Hàn Quốc thông qua thí nghiệm trên hai nhóm chuột đã bị nghiện rượu mãn tính – có sử dụng và không sử dụng chiết xuất ethanol từ hạt cây chỉ cụ Hovenia dulcis Thunb. Thông qua thử nghiệm này các nhà khoa học đã xác định chiết xuất ethanol từ hạt cây chỉ cụ đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng viêm nhiễm, giảm tình trạng gan nhiễm mỡ do rượu thông qua điều hòa chuyển hóa lipid (3).
theo các kết quả nghiên cứu khúng khéng tác dụng hỗ trợ chức năng gan giải độc rượu nhờ tăng hoạt lực men ADH và ALDH hỗ trợ gan chuyển hóa cồn trong máu. Từ đó giúp giảm lượng cồn trong máu và giảm cảm giác say rượu bia.
tóm tắt.
– quảng cáo-
4. lựa chọn và cách sử dụng sản phẩm giải rượu hiệu quả.
Đa số các sản phẩm giải rượu tốt trên thị trường hiện nay thường có thành phần chính là khúng khéng (Hovenia dulcis Thunb.) Được nghiên cứu kỹ lưỡng về tác dụng và được sản xuất bởi các công ty uy tín. kể đến như:
Condition:
Condition là sản phẩm nước giải rượu đến từ Hàn Quốc, Ra đời từ năm 1992, Condition luôn giữ vững vị trí Nước giải rượu được yêu thích nhất tại Hàn Quốc và có mặt ở hơn 5 Quốc gia khác trên toàn Thế Giới như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Cambodia và Việt Nam.
Công dụng chính:
– Giảm say nhanh chóng : Với chiết xuất Hovenia Dulcis ( Khúng Khéng ) từ Hàn Quốc. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, dịch chiết Hovenia Dulcis có vị ngọt, rất hiệu quả trong việc giúp giải độc rượu, làm chuyển hóa nồng độ Alcohol trong máu ( lý do chính gây khó chịu, buồn nôn khi uống rượu ) sau 0,5 -3 giờ. Ngoài ra còn giúp thanh nhiệt, giúp giảm mụn trứng cá, mụn nhọt và làm đẹp da.
– quảng cáo-
Voskyo:
Với thành phần chính là cao khúng khéng viên giải rượu Voskyo hỗ trợ tăng cường chuyển hóa và thải trừ Aldehyd, hỗ trợ giảm cảm giác say rượu, giúp bảo vệ tế bào gan và tế bào thần kinh trước tác hại của rượu, bia.
5. Những quan niệm sai lầm.
- Cà phê giúp bạn tỉnh rượu. Caffeine có thể giúp bạn cảm thấy tỉnh táo hơn, nhưng nó không giúp bạn tỉnh rượu. Khi bạn uống rượu, chất cồn sẽ ngấm vào máu và khiến bạn bị say. Cà phê không làm bạn bớt say mà còn khiến các men chuyển hóa rượu hoạt động yếu đi. Khiến cho bạn có cảm giác nôn nao hơn.
- Ăn sau khi uống rượu sẽ giúp bạn tỉnh rượu hơn.
Một khi cồn đã vào máu thì bạn có ăn vào cũng không ích gì. Đúng là thức ăn mà bạn ăn vào trước khi hoặc trong khi uống rượu có thể giảm lượng cồn mà cơ thể hấp thụ, nhờ đó bạn sẽ đỡ say hơn. Đáng tiếc là, nếu ăn sau khi cồn đã ngấm vào máu thì bạn sẽ không thể tỉnh rượu nhanh hơn. Thức ăn không giúp cơ thể xử lý lượng cồn đã hấp thụ.
Bạn sẽ say nhanh hơn nếu bạn uống rượu khi dạ dày rỗng. Ăn trước hoặc trong khi uống rượu là một giải pháp tốt để rượu hấp thu vào cơ thể chậm hơn.
– quảng cáo-
- Tắm nước lạnh có thể giúp bạn tỉnh rượu.
Tắm nước lạnh không có tác dụng gì đến độ say của bạn. Một số người khuyên người say nên tắm nước lạnh cho tỉnh rượu, nhưng thực ra nước lạnh không hề có tác dụng giảm lượng cồn trong cơ thể. Ngược lại tắm nước lạnh sẽ khiến cơ thể gặp các phản ứng nguy hiểm và có thể đe dọa đến tính mạng.
- Tập thể dục sẽ giúp bạn đào thải cồn qua mồ hôi.
Cồn tồn tại trong máu và được chuyển hóa 90% bởi gan chứ không có trong mồ hôi. Đến phòng tập gym, chạy bộ hoặc đi bộ một quãng dài cũng không thể giảm lượng cồn trong máu. Tập thể dục cũng có thể nguy hiểm khi bạn say rượu và khiến bạn mất nước thêm.
Tóm lại: Chỉ có thời gian mới giúp bạn tỉnh rượu.
Gọi cấp cứu khi : có các triệu chứng bao gồm nôn, co giật, lú lẫn, thở chậm và không đều, giảm thân nhiệt hoặc da xanh tái và nhợt nhạt. Đừng chờ hoặc ngủ thiếp đi. Hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.
Được tổng hợp và viết bởi dược sĩ Vi Thái Sơn.
Tài liệu Tham Khảo:
- https://www.jstage.jst.go.jp/article/bpb1993/20/4/20_4_381/_article/-char/ja/ (1)
- https://europepmc.org/article/med/12583164 (2)
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0753332217304250 (3)
- Theo sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” của Đỗ Tất Lợi.
- Theo sách “Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, tập 2” NXB Khoa học và kỹ thuật.
– quảng cáo-
Việc cơ thể hấp thụ rượu nhanh hay chậm phụ thuộc vào lượng thức ăn có trong dạ dày. Bởi vậy khi uống rượu, để giữ cơ thể được tỉnh táo hơn thì chúng ta nên ăn một chút gì đó. Và tốt nhất là ăn những đồ ăn có chứa nhiều protein như thịt bò, thịt heo…
Rượu không không phải là một chất dinh dưỡng nên sẽ không được lưu trữ trong cơ thể. Bởi vậy, khi vào cơ thể và thấm vào máu, rượu sẽ được ưu tiên chuyển hóa trước. Cơ quan có chức năng chuyển hóa rượu trong cơ thể chính là gan. (Gan sẽ chuyển hóa 90% còn lại thông qua nước tiểu hơi thở tuyến mồ hôi…).
Khi đến gan, rượu sẽ được chuyển hóa bởi hệ thống enzyme ADH. Các enzyme ADH biến đổi ethanol trong rượu tạo thành Acetaldehyde.
Đây là chất gây độc lên hầu hết các hệ cơ quan trong cơ thể. Tiếp theo, gan sẽ chuyển hóa acetaldehyde thành acetate nhờ enzyme ALDH và Glutathione. Acetate là chất ít độc hơn và được các tế bào trong cơ thể phân hủy thành H2O và CO2. Từ đó có thể thấy khả năng giải độc của gan phụ thuộc vào lượng enzyme và chất chống oxy hóa Glutathione do gan tiết ra. Song khả năng của gan chỉ có hạn, nó chỉ có thể sản sinh ra một lượng enzyme nhất định mỗi giờ, tương ứng với một lượng acetaldehyde nhất định được chuyển hóa.
Bởi vậy, khi uống rượu vượt quá khả năng đào thải của gan thì cực kỳ nguy hiểm. Khi đó, gan không kịp sản xuất đủ số lượng men để chuyển hóa Acetaldehyde, Acetaldehyde ứ đọng trong cơ thể, gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe như các triệu chứng say rượu (buồn nôn, đau đầu, mệt mỏi…)
Người bị hiện tượng đỏ mặt do gặp vấn đề ở bước chuyển hóa acetaldehyde thành acetate. Do thiếu hụt men Aldehyde dehydrogenase (ALDH). Đây là một enzyme có trong cơ thể có tác dụng phân hủy Acetaldehyde.
Làm thế nào để hết đỏ mặt?
Hãy nhớ rằng, mặt đỏ bừng có thể là dấu hiệu cho thấy bạn nên ngừng uống rượu.Cách duy nhất để tránh đỏ mặt khi uống rượu là tránh hoặc hạn chế uống rượu. Thế nhưng nếu trong trường hợp bắt buộc phải uống bạn có thể dùng các loại thuốc được gọi là thuốc chẹn histamine-2 (H2) có thể kiểm soát tình trạng đỏ bừng mặt. Những loại thuốc này hoạt động bằng cách làm chậm quá trình phân hủy rượu thành acetaldehyde trong máu của bạn. Các chất chẹn H2 phổ biến bao gồm:
cimetidin, ranitidin, famotidin, nizatidin.
Các loại thuốc kháng H1 (loratadin, cetirizin, fexofenadin…) nhắm vào thụ thể histamin H1 và chúng không có tác dụng đối với hội chứng đỏ bừng mặt do rượu.
Các loại thuốc che giấu các triệu chứng của hội chứng không dung nạp rượu có thể khiến bạn cảm thấy muốn uống nhiều hơn mức bình thường. Điều này có thể nguy hiểm, đặc biệt nếu bạn bị thiếu hụt ALDH. Vì thế nên tham khảo ý kiến của người có chuyên môn trước khi sử dụng.
Ngoài ra có thể sử dụng các sản phẩm hỗ trợ giải rượu ( Voskyo, Condition…) với thành phần chính là cao khúng khéng ( Tên khoa học: Hovenia dulcis Thunb.) đã được chứng minh hiệu quả trong việc hỗ trợ chuyển hóa bia rượu.
Một số lưu ý:
Có một số tài liệu và bài báo có viết cafein có khả năng giải rượu và giảm đau đầu khi uống rượu thế nhưng Cà phê là một trong các thực phẩm làm giảm hoạt động của ALDH mạnh nhất, khiến cơn nôn nao của bạn kéo dài lâu hơn bình thường.
Cà phê là một trong những thứ làm giảm khả năng hoạt động của cả 2 enzyme phân hủy rượu. Danh sách cần tránh còn có sữa tươi, yến mạch, đậu phộng, kê, bắp, hạt tiêu, đinh hương, thì là, quế, trứng, các sản phẩm chống nôn thương mại.
Nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí khoa học Current Research in Food Science.
Được viết bởi Dược sĩ Vi Thái Sơn.
Tài liệu tham khảo:
1. Alcohol Flush Signals Increased Cancer Risk among East Asians March 23, 2009 News Release – National Institutes of Health (NIH)
2. Brooks PJ, Enoch MA, Goldman D, Li TK, Yokoyama A (March 2009). “The alcohol flushing response: an unrecognized risk factor for esophageal cancer from alcohol consumption
3. Lee H, Kim SS, You KS, Park W, Yang JH, Kim M, Hayman LL (2014). “Asian flushing: genetic and sociocultural factors of alcoholism among East Asians”. Gastroenterology Nursing. 37 (5): 327–36.
4. Lee, Chien-Hung; Lee, Jang-Ming; Wu, Deng-Chyang; Goan, Yih-Gang; Chou, Shah-Hwa; Wu, I.-Chen; Kao, Ein-Long; Chan, Te-Fu; Huang, Meng-Chuan; Chen, Pei-Shih; Lee, Chun-Ying (2008). “Carcinogenesis impact of ADH1B and ALDH2 genes on squamous cell carcinoma risk of the esophagus with regard to the consumption of alcohol, tobacco and betel quid”. International Journal of Cancer. 122 (6): 1347–56.